Top! En nu een 5%-norm voor klimaatactie?

Prachtig, al die eensgezindheid op de NAVO-top in Den Haag. Unaniem spraken westerse regeringsleiders af om 5% van hun BBP vrij te maken voor investeringen in defensie. Daarvan gaat 3,5% naar harde defensie-uitgaven zoals wapens en munitie en 1,5% naar nog ongedefinieerde andere defensiegerelateerde zaken. Dat is allemaal hard nodig, want de wereld staat in brand. Zorgelijke ontwikkelingen in het Midden-Oosten, ruzie tussen India en Pakistan en natuurlijk de oorlog in Oekraïne. Het is klip-en-klaar dat onze veiligheid in toenemende mate onder druk staat. Waar die 5% nou precies vandaan komt, mag Joost weten. De gedachte is dat dit soort enorme investeringen een afschrikkende werking hebben en Poetin zich nog drie keer bedenkt voordat hij onze grenzen oversteekt. Geen harde wetenschap, maar een kwestie van logisch redeneren en maar hopen dat die redenering ook klopt. En dus kwamen zonder slag of stoot de miljarden, of beter gezegd biljoenen, uit alle hoeken en gaten van de departementen van de NAVO-lidstaten. Zelfs Spanje, dat nog even tegenstribbelde omdat dit ten koste zou gaan van de bestaanszekerheid en de klimaattransitie, wist niet te ontkomen aan het zoveelste geitenpaadje van Mark Rutte. Het leverde een prachtige foto op met 31 ja-knikkende bondgenoten naast ‘drill-baby-drill’ Trump.

Het laat maar weer eens zien dat bij acute dreiging onze regeringsleiders echt wel tot iets in staat zijn. De euforie in Den Haag was bijna net zo groot als toen in 2015 het Parijsakkoord getekend werd. Met brede glimlachen werden grote beloftes gedaan door vrijwel alle landen in de wereld om de wereldwijde opwarming te beperken tot ruim onder de 2 graden en bij voorkeur 1,5 graad. Hoewel vrijwel niemand nu nog gelooft in dat cruciale kleine bijzinnetje over die 1,5 graad, is de opwarming ruim onder de 2 graden houden (en zo dicht mogelijk in de buurt van de 1,5 graad) absoluut nog mogelijk als we onze eerder gemaakte beloftes ook echt nakomen. Juist daarvoor hebben we diezelfde daadkrachtige regeringsleiders keihard nodig.

Er zijn nog veel onzekerheden over klimaatverandering, maar de klimaatwetenschap is over één ding zeer eensgezind: klimaatverandering is een nog veel grotere dreiging dan Poetin, Khamenei en een hele hoop van die andere gefrustreerde testosteron-65-plusmannen samen. Hoewel we oorlogsdreiging zeer serieus moeten nemen, hebben we natuurlijk helemaal geen tijd voor dat soort tijdsverspilling. Terwijl we ons blindstaren op oorlogsdreiging uit het oosten, is klimaatverandering als een sluipmoordenaar al lang onze grenzen binnengedrongen.

Ondanks die oneindige tsunami aan alarmerend nieuws die we tijdens het piepers schillen via het journaal te verstouwen krijgen, is er ook best wel goed nieuws te melden. Nog nooit in de geschiedenis van de mens hebben we de beschikking gehad over zoveel kennis, oplossingen en financiële middelen om deze wereldwijde klimaatcrisis aan te pakken. De geraamde kosten zijn ongeveer 4–5% van de wereldeconomie. Dat is een stuk goedkoper dan niets doen, want dat gaat minimaal 20% van het wereldwijde BBP kosten. Het mooie is dat die 4–5% ook nog eens vijf keer zoveel oplevert aan maatschappelijke baten zoals banen, schone lucht, voldoende water, betere gezondheid en meer gelijkheid.

Is het geen goed plan om wereldwijd heel snel een 5%-norm voor klimaatactie af te spreken? Wat je daar allemaal mee kan doen, staat beschreven in de Only Planet (die inmiddels trouwens ook in het Engels beschikbaar is). Met 3,5% van dat geld kun je prachtige dingen doen zoals de natuur herstellen, onze wateren weer schoonmaken, onze voedselvoorziening meer in balans brengen met de natuur, onze steden vergroenen, betaalbare en hernieuwbare energie voor iedereen produceren, de circulaire economie een boost geven en de gezondheid, het welzijn en geluk van ons allemaal een impuls geven. De overige 1,5% kunnen we inzetten om (burger)initiatieven vanuit de onderstroom te stimuleren die bijdragen aan een weerbare en veerkrachtige samenleving, en ervoor zorgen dat juist de minderbedeelden, die vaak het hardst geraakt worden door klimaatverandering, het meest profiteren. Draagvlak is er, want steeds meer studies laten zien dat een ruime meerderheid van de wereldbevolking meer klimaatactie wil. Misschien wordt de wereld dan zo’n gave plek dat niemand meer zin heeft in oorlog. Dat zou nog eens getuigen van visie. Wat zou het cool zijn als Mark Rutte daar een geitenpaadje voor kan bedenken.