Van zwoele nachten naar hoopvolle dromen in je koepeltent

"Was het bij jou ook zo heet?" Die vraag hoorde ik de afgelopen week continu. Wie deze zomer in het buitenland was, had de twijfelachtige eer om de gevolgen van klimaatverandering aan den lijve te ondervinden. Er was bijna geen ontkomen aan. Zelf kon ik in de Alpen de zware overstromingen in Oostenrijk en Zwitserland nog net ontwijken, maar ik werd toch stil van het oorverdovende gekraak van afbrokkelende gletsjers. Italië was prachtig, maar vooral heet, heet, heet. Het leek soms wel alsof alleen de tijgermuggen er echt van konden genieten. Vooral ’s nachts was het ondraaglijk. Het was een ervaring om nooit te vergeten: hittestress in onze koepeltent. En vergelijkbare verhalen hoorde ik uit vele andere oorden. Al die mooie vakantiekiekjes kregen hierdoor toch een zorgelijk klimaatrandje.

Hoe moeilijk het ook was om het hoofd koel te houden, zo’n vakantie is voor mij altijd een periode om te reflecteren op het afgelopen jaar en vooruit te kijken naar de komende periode. Eén van de absolute hoogtepunten van 2024 was een telefoontje van een theaterproducent. Hij had mijn boek Only Planet: Klimaatgids voor de 21ste Eeuw gelezen en was zo geïnspireerd door deze ‘reisgids naar de toekomst’ dat hij een rondreizend theaterspektakel, Only Planet, wilde organiseren. Of hij een kop koffie mocht komen drinken? Nou, ik drink regelmatig koffie met bijzondere mensen, maar dit kopje was memorabel. Mijn boek als inspiratiebron voor een theaterproductie die duizenden mensen helpt dromen van een mooiere, groenere en rechtvaardigere toekomst. Vanaf najaar 2025 reist dit spektakel door Nederland en brengt die hoopvolle toekomst in een megakoepeltent bij jou in de buurt tot leven. Het klinkt als de ultieme droom van iedere schrijver, maar het wordt nu toch echt werkelijkheid. Het motiveert mij om mijn boodschap – dat het nog niet te laat is om die mooie toekomst te creëren – van de daken te blijven schreeuwen. Er is geen tijd voor wanhoop; het is tijd voor actie om sneller van code rood naar code groen te reizen.

Tim van Hattum is hoofd van het klimaatprogramma bij Wageningen University & Research. In november 2022 publiceerde hij zijn boek Only Planet: Klimaatgids voor de 21ste Eeuw. Daarin schetst hij zeven inspirerende routes naar een hoopvolle toekomst, met een hoofdrol voor de natuur. Only Planet gaat inmiddels de vierde druk in, wordt veel gebruikt als schoolmateriaal en heeft nu ook zijn ‘eigen’ theatershow. What’s next?